တစ္ဖက္သတ္အရိပ္အေယာင္မ်ား လႊမ္းမိုးေနေသာ အေမရိကန္-အာဆီယံ အထူးထိပ္သီးအစည္းအေဝး

မတ္လ ၂၈ ရက္ေန႔မွ ၂၉ ရက္ေန႔အထိ ဝါရွင္တန္၌ “အေမရိကန္-အာဆီယံ အထူးထိပ္သီးအစည္းအေဝး” က်င္းပမည္ဟု အေမရိကန္အစိုးရက မၾကာေသးမီက ေၾကညာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ထိပ္သီးအစည္းအေဝး က်င္းပမည့္ရက္စြဲကို အိမ္ျဖဴေတာ္က တစ္ဖက္သတ္ေၾကညာျခင္းေၾကာင့္ အာဆီယံနိုင္ငံမ်ားအား မေက်နပ္မႈ ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ ယင္းမတိုင္မီက အာဆီယံနိုင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ရက္စြဲအခ်ိဳ႕ကို အဆိုျပဳခဲ့ေသာ္လည္း အေမရိကန္က အႀကိမ္ႀကိမ္ ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။ ၂၀၂၂ ခုႏွစ္၏ အာဆီယံအလွည့္က်ဥကၠဌနိုင္ငံျဖစ္ေသာ ကေမၻာဒီးယားနိုင္ငံ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဟြန္ဆန္က “အေမရိကန္က ေၾကညာတဲ့ရက္စြဲ မေျပာင္းလဲရင္ အာဆီယံနိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ ထက္ဝက္ေလာက္ တက္ေရာက္နိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ေသခ်ာသေလာက္နီးပါးရွိပါတယ္” ဟု ယခုရက္ပိုင္းတြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အာဆီယံႏွင့္ အေမရိကန္ အရာရွိမ်ား ညႇိႏွိုင္း၍ သင့္ေလ်ာ္သည့္ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးအခ်ိန္ကို ျပန္လည္သတ္မွတ္နိုင္ရန္ ၎က ေမၽွာ္လင့္သည္။ “တကယ္လို႔ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးရက္စြဲကို သေဘာတူညီမႈမရပါက ကၽြန္ေတာ္က အစည္းအေဝးကို ေရႊ႕ဆိုင္းရန္ ေတာင္းဆိုမည္” ဟု ၎က ေျပာၾကားသည္။

ယခုအႀကိမ္ထိပ္သီးအစည္းအေဝးသည္ ဘိုင္ဒန္အစိုးရ၏ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏွင့္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈတြင္ အေရးႀကီးေသာ မွတ္တိုင္တစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ “The Diplomat” ဝက္ဘ္ဆိုဒ္က မၾကာေသးမီက ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွသည္ အာရွတြင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ တစ္ေန႔တျခား ႀကီးထြားလာေသာ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈကို ရင္ဆိုင္ရန္ အဓိကနယ္ေျမျဖစ္သည္ဟု အေမရိကန္က ရႈျမင္သည္။ သို႔ေသာ္ အဓိကအခ်က္မွာ အေမရိကန္သည္ “အင္ဒို-ပစိဖိတ္မဟာဗ်ဴဟာ” တြင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ ဗဟိုအခ်က္အခ်ာက်မႈကို အေလးေပးေျပာၾကားခဲ့ေသာ္လည္း ၎၏ လက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားသည္ ဤအခ်က္ႏွင့္ မၾကာခဏ ကြဲလြဲေနျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ ဝါရွင္တန္၏ တိက်ျပတ္သားေသာ ကုန္သြယ္မႈႏွင့္ စီးပြားေရးအစီအစဥ္မ်ား မရွိျခင္းသည္ အေမရိကန္၏ မူဝါဒက အေမရိကန္ႏွင့္ ပိုမိုနီးကပ္ေသာမိတ္ဖက္ဆက္ဆံေရး ထူေထာင္ျခင္း၏ ေကာင္းက်ိဳးမ်ားကို ျပသရမည့္အစား အဆိုပါနိုင္ငံမ်ားႏွင့္ တ႐ုတ္နိုင္ငံအၾကား ပိုမိုနီးကပ္ေသာ မိတ္ဖက္ဆက္ဆံေရး ထူေထာင္ျခင္း၏ ဆိုးက်ိဳးမ်ားကို တစ္ဖက္သတ္ ေထာက္ျပျခင္းအေပၚတြင္ ပိုမိုအာ႐ုံစိုက္ေနေၾကာင္း ထင္ရွားပါသည္။

လက္ရွိ ဖိအားမ်ားေသာ မဟာဗ်ဴဟာပတ္ဝန္းက်င္တြင္ အေမရိကန္ႏွင့္ အာဆီယံတို႔သည္ ဘုံရပ္တည္ခ်က္ႏွင့္ ၾကားေနရပ္တည္ခ်က္ကို ရွာေဖြရမည္ ျဖစ္သည္။ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံ၊ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္၊ ကိုရီးယားကၽြန္းဆြယ္ စသည့္ေဒသတြင္းအေရးကိစၥမ်ားႏွင့္ ကပ္ေရာဂါအလြန္ စီးပြားေရးျပန္လည္ထူေထာင္ေရး၊ နည္းပညာႏွင့္ တီထြင္ဆန္းသစ္မႈ၊ ရာသီဥတုအက်ပ္အတည္း စသည့္ ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားကို ေဆြးေႏြးမည္ဟု ခန႔္မွန္းရသည္။ သို႔ေသာ္ ယူကရိန္းအက်ပ္အတည္း ျဖစ္ပြားမႈႏွင့္အတူ အေမရိကန္သည္ ႐ုရွားႏွင့္ ယူကရိန္းအေရး ေဆြးေႏြးမႈကို ယခုအႀကိမ္ထိပ္သီးအစည္းအေဝးသို႔ ယူေဆာင္လာမည္ကို အာဆီယံအခ်ိဳ႕နိုင္ငံမ်ားက စိုးရိမ္ပူပန္ေနၾကသည္။

ယူကရိန္းပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားလာၿပီးေနာက္ အေမရိကန္သည္ ႐ုရွားကို အျပစ္တင္ရႈတ္ခ်ရန္ ကမၻာ့နိုင္ငံအသီးသီးအား ဖိအားေပးလာၿပီး အာဆီယံသည္လည္း ဖိအားေပးခံလာရသည္။ သို႔ေသာ္ အာဆီယံက ထုတ္ျပန္သည့္ ေၾကညာခ်က္တြင္ ဘက္အသီးသီးအား အပစ္အခတ္ရပ္စဲရန္သာ တိုက္တြန္းခဲ့ၿပီး ႐ုရွားကို ရႈတ္ခ်ျခင္း မျပဳခဲ့ေပ။ ထိုင္း၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ မေလးရွား စသည့္နိုင္ငံအမ်ားအျပားသည္ ၾကားေနမႈကို ေဖာ္ျပခဲ့ၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ အေရွ႕ႏွင့္အေနာက္ဆက္ဆံေရး ႀကီးမားေသာဖိအားမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရခ်ိန္တြင္ ယခုအႀကိမ္ထိပ္သီးအစည္းအေဝးသည္ ကမၻာ့အေရးကိစၥတြင္ အေမရိကန္ႏွင့္ အာဆီယံ၏ ရပ္တည္ခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ျပမည့္ ပြဲတစ္ခု ျဖစ္လာပါလိမ့္မည္။ အေရးအႀကီးဆုံးမွာ ယင္းသည္ လက္ရွိ နိုင္ငံတကာစည္းစံနစ္ကို အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရွိေစမည္ျဖစ္ၿပီး ကိုယ္ပိုင္ဖြဲ႕စည္းမႈမူေဘာင္ ပိုင္ဆိုင္ထားသည့္ ေဒသတြင္းအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုအေနျဖင့္ အာဆီယံသည္ ယင္းစည္းစနစ္ကို အာ႐ုံစိုက္သင့္ပါသည္။ သို႔မဟုတ္ပါက ဤအဖြဲ႕ဝင္ဆယ္နိုင္ငံသည္ စူပါပါဝါနိုင္ငံ အားၿပိဳင္မႈ၏ က်ားေစ့ ျဖစ္သြားနိုင္ပါသည္။